sunnudagur, október 14, 2007

The only good indian is a dead indian!

Þetta ku vera haft eftir Philip Sheridan hershöfðingja á sínum tíma vestan hafs. Tilvitnunin segir meira en mörg orð þegar hugsað er til landa vorra er vilja breyta þjóðtungunni í ensku; ensku svona hér og þar, helst alls staðar þar sem gull er að hafa, svipað og með Indjánana. Sjálfsagt þykir gamaldag að vera á móti slíkum hugsunarhætti, en Halur telur hann varasaman mjög. Hann styður hins vegar betri kunnáttu landans í tungufærni erlendra manna. Halur vill benda á nokkur engilsaxnesk dæmi:

Vísa úr Eglu:
Ölvar mik, þvít Ölvi
öl gervir nú fölvan,
atgeira lætk ýrar
ýring of grön skýra;
öllungis kannt illa,
oddskýs, fyr þér nýsa,
rigna getr at regni,
regnbjóðr, Hávars þegna.

Hvernig skyldi nú textinn vera á löglegri ný-ísl-ensku:

Ale is borne to me, for ale
Aulvir now maketh pale.
From ox-horn I let pour
Twixt my lips the shower.
But blind they fate to see
Blows thou bring'st on thee:
Full soon from Odin's thane
Feel'st thou deadly rain.

Annað lítið dæmi sem allir þekkja (151. kafli Njálu):
Kári spurði Björn: "Hvað skulum við nú til ráða taka? Skal eg nú reyna vitsmuni þína."
Björn svaraði: "Hvort þykir þér undir því mest að við séum sem vitrastir?"
-og síðar:
"Svo mun þér reynast," sagði Björn, "að eg mun ekki vera
hjátækur í vitsmunum eigi síður en í harðræðunum."

Hvað með þetta (gömul ensk þýðing):
Then Kari asked Bjorn -
"What counsel shall we take now? Now I will try what thy wit is worth."
"Dost thou think now," answered Bjorn, "that much lies on our being as wise as ever we can?"
"And so you may put it to the proof," said Bjorn, "that I am no more of an everyday body in wit than I am in bravery."

Þessi hefir ætíð verið í uppáhaldi:
Hrappur mælti: "Hér hefir þú mikið nauðsynjaverk unnið því að þessi hönd hefir mörgum manni mein gert og bana."
Loks á nýja málinu:
"In this," says Hrapp, "thou hast done a most needful work, for this hand hath wrought harm and death to many a man."
Sleppi öllu frægari tilvitnunum frá hinum minni eða stærri hetjum.

Þegar eru tilvitnanir þessar orðnar úr hófi langar. Hins vegar er sérstakt að bera saman nýrri og eldri þýðingar saman við móðurmálið; það kemur fljótt í ljós fyrir hverju maður telur sig hafa tilfinningu fyrir.

0 Comments:

Skrifa ummæli

<< Home